Kontrast
Czcionka
aktualności

Archeolodzy odsłaniają relikty Pałacu Brühla

Prace na terenie Pałacu Brühla trwają już od miesiąca i właśnie wkraczają w kolejną fazę. Obszar ten sprawdzili saperzy, przeprowadzono nieinwazyjne badania geofizyczne, a teraz rozpoczną się badania archeologiczne. Do przebadania jest ponad 4 tysiące metrów kwadratowych powierzchni, na której pod warstwą trawy znajdują się relikty międzywojennej siedziby Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Wykopaliska przy pl. Piłsudskiego

W połowie 2022 r. rozpoczęły się pierwsze prace w terenie w ramach realizacji inwestycji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 w Warszawie. Ogrodzona została wówczas przylegająca do Ogrodu Saskiego zachodnia część placu, na której niemal do końca 1944 r. znajdował się Pałac Saski. Jego zabytkowe relikty były już przedmiotem badań archeologicznych w latach 2006 i 2008, co zaowocowało skatalogowaniem przeszło 40 tysięcy artefaktów, które obecnie znajdują się w zbiorach Muzeum Warszawy oraz Muzeum Powstania Warszawskiego. Najciekawsze z nich, wraz ze szczegółowymi opisami i datowaniem, można zobaczyć na wystawie „Okruchy przeszłości” w wersji online. Po 15 latach, które minęły od czasu przebadania piwnic Pałacu Saskiego, części kamienic przy ul. Królewskiej i fragmentu jednej z oficyn przy ul. Wierzbowej, przyszedł czas, aby dowiedzieć się, co skrywają pozostałości Pałacu Brühla, wysadzonego w powietrze w ramach prowadzonej przez nazistowskie Niemcy akcji wyburzania Warszawy.

Saper z łopatą oraz wykrywaczem metali na trawniku z wydzielonymi żółto-czarną taśmą obszarami oraz czerwonymi chorągiewkami. W tle ogrodzenie terenu inwestycji, za nim Hotel Europejski i Dowództwo Garnizonu Warszawa.
Prace saperskie na terenie Pałacu Brühla, 2023 r. Fot. T. Tołłoczko

Bezpieczny teren prac

Gruzy zburzonego Pałacu Brühla zostały po II wojnie światowej uprzątnięte wyłącznie do poziomu sąsiedniego pl. Piłsudskiego, resztę wyrównano i przykryto ziemią, na której do wczoraj rosła jeszcze trawa oraz leżały płyty chodnikowe. Wierzchnia warstwa jest obecnie usuwana, co oznacza rozpoczęcie właściwych badań archeologicznych, które przez najbliższe pół roku będą prowadzone na obszarze pałacowych oficyn i dziedzińca. Aby jednak archeolodzy mogli bezpiecznie rozpocząć wykopaliska, teren najpierw musieli sprawdzić saperzy. W ciągu ostatniego miesiąca specjaliści zajmujący się materiałami wybuchowymi pieczołowicie zbadali każdy centymetr kwadratowy terenu przy pomocy profesjonalnych narzędzi saperskich, natykając się na pierwsze znaleziska. Na niedużej głębokości, tuż pod powierzchnią trawy, zidentyfikowano łuski nabojów do karabinu typu Mauser, m.in. polskiej produkcji, pochodzące z Państwowej Fabryki Amunicji w Skarżysku Kamiennej oraz Fabryki Norblina w Warszawie. Ciekawym odkryciem był również fragment orzełka, pochodzący najprawdopodobniej z żołnierskiej czapki z okresu II wojny światowej.

Owinięte zieloną siatką zabezpieczającą drzewo w trakcie podlewania przez pracowników w pomarańczowych kamizelkach. Wokół drzewa wąski wykop umożliwiający wyjęcie go z ziemi i przesadzenie.
Przesadzanie drzew z terenu Pałacu Brühla, 2023 r. Fot. T. Tołłoczko

Drzewa z terenu Pałacu Brühla w nowym miejscu

Jednym z zadań, jakie stanęły przed odpowiedzialnym za przeprowadzenie badań archeologicznych konsorcjum, które tworzy Stowarzyszenie Starożytników, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie oraz firma Jardźwig, było również oczyszczenie terenu wykopalisk z drzew i krzewów. Zgodnie ze wcześniejszymi zapowiedziami priorytetem w ramach realizowanej inwestycji jest maksymalna ochrona zieleni, w związku z czym wszystkie sześć młodych drzew kolidujących z obszarem prac przesadzono. Swoją nową przystań znalazły w zaszczytnym sąsiedztwie pomnika Bohaterów Warszawy, czyli Warszawskiej Nike, przy ul. Nowy Zjazd. Tam w najbliższym czasie zostaną objęte szczególną opieką - będą regularnie podlewane i formowane. Nad prawidłowym przebiegiem procesu przesadzeń czuwa Inspektor Nadzoru Terenów Zielonych.

Na pierwszym planie archeolog w żółtej kamizelce z napisem "ARCHEOLOG STOWARZYSZENIE STAROŻYTNIKÓW" nadzorujący pracę koparki ściągającej z ziemi warstwę trawy. W tle odsłonięte już relikty Pałacu Saskiego.
Usuwanie darni na terenie inwestycji odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego, 2023 r. Fot. T. Tołłoczko

Archeologiczne badania pozostałości Pałacu Brühla

4 lipca 2023 r. rozpoczęto usuwanie darni oraz płyt chodnikowych, co oznacza początek właściwych prac archeologicznych. Na tym etapie prac archeolodzy nadzorują pracę koparki, aby żaden z odsłanianych reliktów architektonicznych nie uległ uszkodzeniu. Usunięcie warstw niwelacyjnych umożliwi przystąpienie do prac prowadzonych ręcznie, wówczas archeolodzy zaczną eksplorować kolejne warstwy kulturowe terenu o powierzchni ok. 4389 m2, na którym historia bez wątpienia pozostawiła wyraźny ślad. Odsłanianie relikty zabudowań Pałacu Brühla zostaną zinwentaryzowane, podobnie jak odnalezione między murami artefakty, czyli zabytki ruchome, które dodatkowo zostaną poddane wstępnej konserwacji. Wykopaliska potrwają do grudnia br.

Na jakie znaleziska możemy liczyć do tego czasu? Czy będą to skarby na miarę wykonanego ze srebra i złota pierścionka z diamentem, albo sensacyjne odkrycia, jak w przypadku domniemanego pochówku antywampirycznego pod murami Pałacu Saskiego? Tego dowiemy się już wkrótce, o postępie prac będziemy informować na bieżąco na naszej stronie i w mediach społecznościowych.

Dowiedz się więcej:

Rozpoczęcie prac archeologicznych na terenie Pałacu Brühla

Aktualności

Ekspozycja „Przywracamy Serce Niepodległej” zawitała do Radomia

Kolejnym miejscem, którego mieszkańcy mają okazję bliżej poznać dzieje międzywojennych siedzib Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, jest Radom. Od 18 września 2023 r. plenerową wystawę „Przywracamy Serce Niepodległej” można odwiedzić na miejskim rynku. Serce Polski niepodległej Dzisiejszy plac marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie pełnił w okresie dwudziestolecia międzywojennego funkcję centralnego placu stolicy […]

Analiza: jak wyglądały Pałace Saski i Brühla oraz kamienice przy ul. Królewskiej?

Pałac Saski, Pałac Brühla oraz trzy kamienice przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 zostaną odbudowane zgodnie z zewnętrznym kształtem architektonicznym, jaki posiadały na dzień 31 sierpnia 1939 r. Wyzwanie polegające na jego szczegółowym opisaniu podjęła pracownia Sawawa, która zbadała tysiące materiałów, pozyskanych w ramach prowadzonych przez Pałac Saski sp. z o.o. kwerend archiwalnych. Efekt […]

Wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” w Gdańsku

Wędrująca wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” tym razem zawitała do Gdańska. Mieszkańcy Trójmiasta, jak i licznie odwiedzający rejon Zatoki Gdańskiej turyści, mogą zgłębić historię Pałacu Saskiego na ekspozycji ustawionej przy gmachu Muzeum II Wojny Światowej. Wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” Spacer pomiędzy kubikami wystawy „Przywracamy Serce Niepodległej” pozwoli dogłębnie poznać historię odbudowywanej zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego w […]

Druga potańcówka „W Saskim Ogrodzie koło fontanny…” za nami

Wzorem ubiegłego roku, również i w tym w ostatnią sobotę sierpnia warszawiacy i stołeczni goście zapełnili parkiet podczas potańcówki „W Saskim Ogrodzie koło fontanny…”. Niezapomniane wrażenia w tej wyjątkowej tanecznej podróży do okresu dwudziestolecia międzywojennego zapewniły kultowe zespoły: Mała Orkiestra Dancingowa i Warszawska Orkiestra Sentymentalna. Potańcówka jak za dawnych lat „W Saskim Ogrodzie koło fontanny…” […]
Kolorowa grafika z napisem Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań i datą konferencji.

"Rebuilding What Was Lost" Conference Registration

Registration is now open for academics, researchers, and specialists interested in attending the „Rebuilding What Was Lost. Current Challenges in Restoring and Reconstructing Architectural Heritage” conference. The event will take place on September 20 and 21, 2023 in Warsaw. The multidisciplinary „Rebuilding What Was Lost” conference is organized by the Saski Palace company together with […]
Kolorowa grafika z napisem Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań i datą konferencji.

Rejestracja na konferencję „Odbudować nieodbudowane”

Zapraszamy do rejestracji uczestnictwa w charakterze słuchaczy na międzynarodową, interdyscyplinarną konferencję naukową „Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań”. Wydarzenie odbędzie się w dniach 20 i 21 września 2023 roku w Warszawie. Termin rejestracji minął 14 września 2023 r. Konferencję „Odbudować nieodbudowane” organizują spółka Pałac Saski wraz z Akademią Sztuk Pięknych w […]
widok na odsłonięte relikty Pałacu Saskiego i dziedzińca Pałacu Bruhla w Warszawie. W tle panorama miasta.

VIII 2023: podsumowanie półrocza działań Pałac Saski sp. z o.o.

Pałac Saski, Pałac Brühla i kamienice przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 są przedmiotem realizowanej od półtora roku inwestycji odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego w Warszawie. Ukryte pod ziemią relikty Pałacu Saskiego odsłonięto już w pierwszych miesiącach istnienia odpowiedzialnej za realizację przedsięwzięcia spółki Pałac Saski sp. z o.o. Obecnie prace w terenie koncentrują się […]

Retro-potańcówka „W Saskim Ogrodzie koło fontanny...” powraca

W ostatnią sobotę wakacji powróci retro-potańcówka „W Saskim Ogrodzie koło fontanny…”. W tym roku przedwojenne klimaty na dziedzińcu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przywoła Warszawska Orkiestra Sentymentalna i Mała Orkiestra Dancingowa, które zagrają przeboje z czasów, gdy nad placem Piłsudskiego górował majestatycznie Pałac Saski. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Taneczne pożegnanie wakacji 26 sierpnia 2023 r., […]

Poznaj ścieżkę edukacyjną „Wokół piwnic Pałacu Saskiego”

Odsłonięte relikty Pałacu Saskiego już od blisko roku przyciągają uwagę wielu, którzy zdecydowali się zajrzeć przez wizjery umieszczone w ogrodzeniu terenu inwestycji odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego. Teraz historyczne mury można zobaczyć również z bliska w ramach ścieżki edukacyjnej „Wokół piwnic Pałacu Saskiego”. Wstęp jest bezpłatny, obowiązują zapisy za pomocą systemu rezerwacyjnego na naszej stronie […]

Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki

79. rocznicę Powstania Warszawskiego już tradycyjnie mieszkańcy stolicy uczczą wspólnie śpiewając powstańcze piosenki. 1 sierpnia 2023 r. o godz. 20:30 na placu Piłsudskiego odbędzie się koncert „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki” z udziałem orkiestry i chóru pod kierownictwem Jana Stokłosy. Plac Piłsudskiego w Warszawie Plac marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc, […]