Umowa na projekt odbudowy Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej: negocjacje
25 sierpnia 2025 r. rozpoczęły się formalne negocjacje pomiędzy Pałac Saski sp. z o.o. a pracownią architektoniczną WXCA Group sp. z o.o. W tym dniu pracownia otrzymała zaproszenie do negocjacji w celu zawarcia umowy na opracowanie projektu architektonicznego odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 w Warszawie. Projekt dokumentu uzyskał pozytywną opinię Prokuratorii Generalnej RP oraz akceptację Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zaproszenie do negocjacji stanowi jeden z formalnych wymogów realizacji tego rodzaju zamówienia w reżimie ustawy Prawo zamówień publicznych.

Konkurs architektoniczny: odbudowa zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego
Zwycięską koncepcję odbudowy Pałaców Saskiego i Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej wyłoniono w ramach międzynarodowego konkursu architektoniczno-urbanistycznego, który składał się z dwóch etapów. Jego wyniki ogłoszono 12 października 2023 r. w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP). Udział w konkursie wzięło jedenaście pracowni, które zostały zweryfikowane i wyłonione w fazie kwalifikacji. W pierwszym etapie pracownie przygotowały opracowania studialne, które w formie zanonimizowanej ocenił 12-osobowy Sąd Konkursowy. Z pięciu koncepcji architektonicznych, które spełniły wymogi konkursowe i zostały zakwalifikowane do drugiego etapu, dwie uzyskały wyróżnienie (autorstwa Piotr Płaskowicki Architekt oraz AMC Andrzej M. Chołdzyński sp. z o.o. – sp. komandytowa), a kolejnym przyznano odpowiednie miejsca:
I – WXCA Group sp. z o.o.
II – FS&P ARCUS sp. z o.o. & K. Ingarden, J. Ewý Architekci sp. z o.o. & Asman Pieniężny Architekci sp. z o.o.
III – LAN & P2PA sp. z o.o.

Jak będzie wyglądał Pałac Saski?
Biorące udział w konkursie pracownie architektoniczne miały za zadanie sprostać zarówno zapisom ustawy z 11 sierpnia 2021 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 578), jak i wymogom konkursowym. Jednym z podstawowych założeń realizowanej inwestycji jest odbudowa zespołu Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 w zewnętrznym kształcie architektonicznym, jaki budynki te posiadały w przededniu wybuchu II wojny światowej, czyli 31 sierpnia 1939 r. Jedyny istniejący dziś fragment zabudowy – częściowo zrekonstruowany po wojnie Grób Nieznanego Żołnierza – zgodnie z ustawą jest nienaruszalny i ma zostać ponownie wkomponowany w odbudowaną kolumnadę Pałacu Saskiego oraz czytelnie wyodrębniony. W tym zakresie zwycięska koncepcja zakłada wyróżnienie barwą oraz stworzenie wyraźnej dylatacji w obrysie obecnego kształtu pomnika. Nienaruszalne są również wpisane do rejestru zabytków pozostałości piwnicznych murów Pałacu Saskiego, które według koncepcji pracowni WXCA będą odpowiednio wyeksponowane i udostępnione zwiedzającym. Nagrodzona pierwszym miejscem koncepcja przewiduje również m.in. stworzenie sali plenarnej położonej w miejscu małego dziedzińca Pałacu Brühla, która ma być przeznaczona na potrzeby kancelarii Senatu RP, a także wybudowanie wielofunkcyjnej sali koncertowej z widokiem na Ogród Saski w przywróconej kamienicy Lessla (przy ul. Królewskiej 10/12). Szczegółowe rozwiązania przyniesie jednak wprowadzenie zaleceń pokonkursowych oraz wielobranżowy projekt koncepcyjny, którego opracowanie będzie możliwe po podpisaniu umowy z biurem architektonicznym.
Negocjacje umowy oraz kolejne kroki na drodze do odbudowy
Projekt umowy na prace projektowe, opracowany przez spółkę Pałac Saski, po wieloetapowej weryfikacji zaakceptowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz pozytywnie zaopiniowała Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z Regulaminem konkursu architektonicznego spółka Pałac Saski skierowała zaproszenie do negocjacji do zwycięskiej pracowni architektonicznej. Od tego momentu rozpoczynają się formalne negocjacje z pracownią WXCA Group sp. z o.o. dotyczące ostatecznych warunków umowy. Po jej zawarciu architekci przystąpią do prac projektowych, a opracowana przez nich dokumentacja budowlana będzie podstawą do uruchomienia procedury wyboru Generalnego Wykonawcy.
Obecnie na terenie inwestycji realizowana jest m.in. obserwacja próbek płyt elewacyjnych z piaskowca, planowany jest również kolejny etap badań archeologicznych na obszarze dawnego Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej.