Kontrast
Czcionka
aktualności

Relacja z Kongresu Niepodległa: odbudowa Pałacu Saskiego

12 stycznia 2023 r. zakończył się dwudniowy Kongres Niepodległa podsumowujący obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości i odbudowy polskiej państwowości. Wydarzenie było okazją do zapoznania się z działalnością licznych instytucji związanych z kulturą i edukacją, których przedstawiciele podjęli również dyskusję nad perspektywami dla przyszłego rozwoju oferty kulturalnej i edukacyjnej kraju. Jeden z paneli poświęcony był dyskusji nad odbudową Pałacu Saskiego, a udział w nim wzięli m.in. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz wiceprezydent m.st. Warszawy.

Stulecie Niepodległej

Obchody setnej rocznicy odzyskania przez Rzeczpospolitą niepodległości rozpoczęły się wraz z ogłoszeniem Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017-2022. Zrealizowane w tym okresie projekty nawiązują do obecnych w całej polskiej historii wartości: dążenia do wolności, poszanowania godności i praw człowieka oraz solidarności. Przyświecały one rozlicznym przedsięwzięciom, wśród których znalazły się poświęcone dziedzictwu polskiej kultury wystawy muzealne, warsztaty, konferencje o charakterze lokalnym, jak i międzynarodowym, cykle koncertów, projekty badawcze, pokazy filmowe oraz wiele innych wydarzeń kulturalnych. Obchody te upamiętni także inny projekt, ogłoszony przez Prezydenta RP w dniu Święta Niepodległości w 2018 roku: odbudowa zespołu Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej, która symbolicznie zwieńczy dzieło powojennej odbudowy Warszawy.

Dyrektor Biura „Niepodległa” Wojciech Kirejczyk otwiera Kongres Niepodległa, 11.01.2023. Fot. T. Tołłoczko/BN

Kongres Niepodległa

Podsumowaniem pięcioletnich obchodów stulecia wolnej Polski był Kongres Niepodległa, który odbył się w dniach 11-12 stycznia w Warszawie. Zaproszeni do udziału w wydarzeniu przedstawiciele placówek kulturalnych i oświatowych, a także władz samorządowych i państwowych, w trakcie sesji plenarnych oraz paneli dyskusyjnych pokrótce zrelacjonowali działalność swoich instytucji wpisujących się w obchody. Prelegenci wspominali również o przeszkodach, jakie pojawiały się na drodze do efektywnego wdrożenia projektów, co było z kolei punktem wyjścia do dalszej dyskusji nad rozwojem oferty kulturalno-edukacyjnej. Dyskusje podzielono na cztery ścieżki tematyczne: „Dziedzictwo i jego rola w budowaniu pamięci historycznej”, „Nowoczesna edukacja do uczestnictwa w kulturze”, „Współpraca międzyinstytucjonalna i międzysektorowa na rzecz kultury i dziedzictwa” oraz „Budowa i promocja wizerunku Polski za granicą”.

Panel dyskusyjny poświęcony odbudowie Pałacu Saskiego, 11.01.2023. Fot. T. Tołłoczko/BN

Odbudować nieodbudowane – dyskusja o Pałacu Saskim

Podczas pierwszego dnia Kongresu Niepodległa zgromadzeni na sali plenarnej wzięli udział w panelu pt. „Odbudować nieodbudowane – wokół odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej”. Dyskusję poprowadził dr Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. Jedno z pierwszych pytań, dotyczące m.in. zachowania zabytkowych reliktów, skierował do prof. dr. hab. Jakuba Lewickiego, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Następnie moderator dyskusji podniósł kolejny ważki temat – rewitalizację Ogrodu Saskiego oraz ożywienie placu Piłsudskiego w oparciu o zaproponowaną przez Pałac Saski sp. z o.o. koncepcję „Zielonej Osi Saskiej”. W tej kwestii głos zabrał Michał Olszewski, zastępca prezydenta m.st. Warszawy, według którego odbudowa zachodniej pierzei placu Piłsudskiego będzie miała pozytywny wpływ na ożywienie tej przestrzeni, natomiast jego skalę zdeterminują przyszłe funkcje historycznych budynków.

O zakończonej już sukcesem odbudowie innego Pałacu Saskiego – podróżnej rezydencji króla Augusta III, znajdującej się w Kutnie, na trasie z Warszawy do Drezna – opowiadał kolejny prelegent dr Piotr Stasiak, zastępca dyrektora Muzeum Regionalnego w Kutnie. Obiekt został już oddany przez wykonawcę, obecnie urządzane są w nim ekspozycje muzealne, a oficjalne otwarcie planowane jest na wrzesień br. Głos w dyskusji zabrał także dr arch. Tomasz Jeleński, prezes Stowarzyszenia INTBAU Polska i przewodniczący INTBAU College of Chapters, który w swym wystąpieniu szczególną uwagę zwrócił na potrzebę jak najwierniejszego odtworzenia detalu, w tym płaskorzeźb. Do tego wątku nawiązał później moderator panelu, wspominając o współpracy Pałac Saski sp. z o.o. z wieloma instytucjami, takimi jak choćby Stowarzyszenie Architektów Polskich, Muzeum Ziemi PAN czy Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Transmisja panelu dyskusyjnego:

Kawiarnia paryska

W ofercie Kongresu, poza dyskusjami i sesjami plenarnymi, znalazły się również stoiska kilku instytucji związanych z kulturą i dziedzictwem. Wystawcy prezentowali swoje materiały edukacyjne w postaci książek, gier, czy też plakatów. Na uczestników wydarzenia czekała również niepowtarzalna okazja odwiedzenia kawiarni w klimacie okresu dwudziestolecia międzywojennego. Przedwojenne kredensy, gramofon oraz drewniany wieszak z cylindrami to tylko niektóre z elementów inscenizacji stoiska Pałac Saski sp. z o.o. Ubrane w historyczne stroje panie wręczały kawiarnianym gościom plakaty ze zdjęciami pochodzącymi z wystawy „Okruchy Przeszłości” oraz materiały edukacyjne dla dzieci w postaci Niemapy, czyli bogato ilustrowanej mapy Ogrodu Saskiego z historycznymi opowieściami i zadaniami do wykonania. W menu kawiarni znalazła się również nieszablonowa pozycja – przejażdżka bryczką przed Pałacem Saskim – możliwa dzięki okularom przeznaczonym do oglądania wirtualnej rzeczywistości. Widoczną podczas podróży kolumnadę Pałacu Saskiego, oddzielającą tętniący życiem plac Piłsudskiego od Ogrodu Saskiego, dziś oglądamy jeszcze przy użyciu okularów VR, jednak już w tej dekadzie stanie się ona istniejącym w realnym świecie elementem architektury Warszawy.

Fotorelacja z Kongresu (Fot. T. Tołłoczko/BN):

aktualności

Na pierwszym planie zdjęcia odwróceni tyłem uczestnicy konferencji, za nimi po lewej stronie przy pulpicie z mikrofonem dwie prelegentki. Po prawej stronie ekran rzutnika z wyświetloną mapą fragmentu Warszawy (z Ogrodem Saskim) oraz szkicami Pałacu Brühla, dokumentującymi przemiany jego wyglądu.

Forum dobrych praktyk odbudowy. Pałac Saski a wyzwania nowoczesności

Jakie wyzwania wiążą się z realizacją odbudowy historycznych gmachów przy użyciu najnowszych technologii? To tylko jedno z szeregu zagadnień, jakie pojawiły się podczas zorganizowanego w marcu 2025 r. „Forum dobrych praktyk odbudowy”. Specjalistyczne sympozjum to element trwających prac przygotowawczych do odbudowy zespołu Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Od pozostałości […]

Historyczny fragment Zamku Królewskiego odnaleziony na terenie Pałacu Brühla

Z inicjatywy spółki Pałac Saski 31 marca 2025 r. w Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego w Warszawie przekazano część kamiennej tablicy, która niegdyś zdobiła wschodnią elewację Zamku. Płyta z inskrypcją – znaleziona podczas pierwszego sezonu prac archeologicznych prowadzonych przez spółkę na terenie dawnego Pałacu Brühla – to jedna z zagadek, które zaskoczyły specjalistów. Badania archeologiczne na terenie […]

Odbudowa Pałacu Saskiego: podsumowanie 2024 roku

Kolejne etapy prac przygotowawczych związanych z odbudową kompleksu Pałaców Saskiego i Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie dobiegają końca. W 2024 r. na terenie realizowanej inwestycji przy pl. marsz. J. Piłsudskiego przeprowadzono prace związane przede wszystkim z ochroną materialnego świadectwa historii, jakie stanowią pozostałości murów wysadzonych w powietrze 80 lat temu siedzib […]

Książka „Golec rzymski w koszuli” z wyróżnieniem

Tegoroczna publikacja naukowa „Golec rzymski w koszuli. Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie” cieszy się uznaniem. Wydawnictwo, które ukazało się przy współpracy Muzeum Łazienki Królewskie ze spółką Pałac Saski, otrzymało wyróżnienie podczas 32 Ogólnopolskiego Przeglądu Książki Krajoznawczej i Turystycznej. Wcześniej książka otrzymała także nominację do Varsavianów Roku w Konkursie im. Hanny Szwankowskiej. Golec rzymski w koszuli Zaskakujący […]
Na obrazku widoczny jest plac Piłsudskiego w kolorze fioletowym. Na środku obrazka widoczny jest przeszklony pawilon w kolorze. Wokół pawilonu, w którym widać multimedialną prezentację, stoi grupa widzów.

Włącz Saski! Multimedialny pokaz na pl. Piłsudskiego

Trójwymiarowy model odbudowywanych Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej, który od maja 2024 r. przyciąga uwagę przechodniów na pl. Piłsudskiego w Warszawie, nabrał nowych barw. Od teraz w przeszklonym pawilonie odwiedzający centrum stolicy mogą zobaczyć dynamiczny, audiowizualny pokaz wykorzystujący światła, dźwięk, jak i samą bryłę makiety odbudowywanych gmachów. Nowoczesna forma opowieści obrazowo przedstawia […]

Pałac Saski na XVI Konferencji Konserwatorsko-Architektonicznej

W dniach 20 i 21 listopada 2024 r. odbędzie się XVI Konferencja Konserwatorsko-Architektoniczna. Kolejna już edycja spotkania architektury „między ortodoksją a kreacją” została przygotowane z myślą o specjalistach zajmujących się konserwacją i architekturą. W pawilonie Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP przy ul. Foksal w Warszawie będzie można m.in. wysłuchać prelekcji i debaty na tematy związane z […]

Wystawa „Warszawskie Pałace. Redefinicja przestrzeni” w ASP

Historia i przeznaczenie to jedne z punktów styku warszawskich pałaców w rejonie pl. Piłsudskiego i Krakowskiego Przedmieścia. Od 11 listopada 2024 r. na małym dziedzińcu Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie można zobaczyć nową wystawę „Warszawskie Pałace. Redefinicja przestrzeni”, która opowiada historię, ale także rysuje funkcję społeczną, jaką pełni Pałac Czapskich i docelowo będą pełnić odbudowywane Pałace […]

Sezon 2024 ścieżki „Wokół piwnic Pałaców Saskiego i Brühla” zakończony

W ostatnie dni słonecznego października po raz ostatni w tym sezonie można było zwiedzić ścieżkę edukacyjną „Wokół piwnic Pałaców Saskiego i Brühla”. To już druga odsłona programu umożliwiającego każdemu zobaczenie na żywo pozostałości historycznych obiektów na terenie inwestycji odbudowy. Przeszło 9 tys. osób skorzystało z zaproszenia do bezpłatnego zwiedzania ścieżki w okresie od późnej wiosny do […]
Grafika z napisem "Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu", biało-czerwoną flagą Polski oraz cyframi 11 11 24 na trzech wysokościach na tle niebieskiego i pomarańczowego kształtów przypominających cyfry 1.

Pałac Saski na Festiwalu Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu

Koncerty, parady, bezpłatne spacery z przewodnikiem czy edukacyjne warsztaty dla najmłodszych to tylko niektóre z atrakcji, jakie czekają na uczestników siódmej już edycji Festiwalu Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu. Do wspólnego i radosnego świętowania odzyskania przez Polskę niepodległości zapraszamy 11 listopada 2024 r. od godziny 13. Podczas wydarzenia nie zabraknie również wątków związanych z historią jednych […]

Fotoplastikon z historią Pałacu Saskiego znów na Pradze

Choć zakończył się już drugi sezon ścieżki edukacyjnej wokół piwnic Pałaców Saskiego, a w tym roku również i Brühla, wciąż pozostaje wiele innych możliwości poznania historii obu gmachów. Na przykład, osoby mieszkające na prawym brzegu Wisły może zainteresować fotoplastikon. Drewniane urządzenie rodem z początków fotografii, które w swoim wnętrzu skrywa archiwalne fotografie Warszawy, czeka na wszystkich na […]