Kontrast
Czcionka
aktualności

Koncepcja „Zielonej Osi Saskiej”

Odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej kojarzy się przede wszystkim z zabytkowymi gmachami, które zniknęły z przestrzeni placu Piłsudskiego w wyniku wojennych działań nazistowskich Niemiec i które, na mocy ustawy z 11 sierpnia 2021 roku, mają powrócić w kształcie z ostatniego dnia sierpnia 1939 roku. Należy jednak pamiętać, że teren inwestycji to również bezpośrednie sąsiedztwo z jednym z najstarszych i najbardziej znanych polskich parków miejskich: Ogrodem Saskim, który dziś pełni skromną rolę parku przechodniego. By przywrócić dawny blask temu miejscu, spółka celowa Pałac Saski sp. z o.o. wychodzi z inicjatywą „Zielona Oś Saska”.

Mając na uwadze dobro zielonej przestrzeni w sercu Warszawy, Pałac Saski sp. z o.o. proponuje nawiązanie współpracy z organami miasta celem przeprowadzenia kompleksowej rewitalizacji Ogrodu Saskiego w duchu zrównoważonego rozwoju, promowania bioróżnorodności i przeciwdziałania zmianom klimatycznym. W ramach swych działań przy odbudowie zachodniej pierzei placu Piłsudskiego, spółka oferuje wsparcie w wykonaniu pełnej diagnozy stanu zasobów przyrodniczych, prowadzeniu monitoringu przyrodniczego oraz pielęgnacji zadrzewień parkowych, by poprawić kondycję drzew i zapewnić bezpieczeństwo osób odwiedzających ogród. Wszystkie proponowane działania wykonane zostaną z dbałością o ciągłość historyczną szaty roślinnej, z poszanowaniem najstarszych egzemplarzy drzew. Więcej informacji na temat ich ochrony zdradza dr hab. Ewa Zaraś-Januszkiewicz, adiunkt Katedry Ochrony Środowiska i Dendrologii SGGW, w jednym z poprzednich artykułów.

Relikty Pałacu Saskiego na tle Ogrodu Saskiego, 2022. Fot. M. Sawiński

Ogród Saski jak za dawnych lat

W perspektywie długoterminowej, spółka proponuje współpracę przy przywróceniu walorów Ogrodu Saskiego z okresu międzywojennego, odchodząc od współczesnego, przechodniego charakteru ogrodu, na rzecz jego dawnego wizerunku zielonego salonu Warszawy. Kluczowymi elementami rewitalizacji byłyby wymiana nawierzchni bitumicznych, które negatywnie wpływają na bilans wodny i termiczny przestrzeni, stworzenie nisz ekologicznych dla fauny miejskiej, takiej jak ptaki czy jeże i wiewiórki, oraz odtworzenie układów zieleni zgodnie z regułami ogrodnictwa historycznego.

W proponowanej koncepcji gospodarka zielenią wokół terenu realizowanej inwestycji nie będzie skupiać się wyłącznie na Ogrodzie Saskim. Plac Piłsudskiego z odbudowanymi pałacami i kamienicami ma być miejscem przyjaznym mieszkańcom i tętniącym życiem, a stworzeniu takiej atmosfery sprzyjać będzie niewątpliwie zwiększenie powierzchni terenów zielonych. We współpracy z ekspertami ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego opracowywana jest koncepcja zadrzewienia przestrzeni placu po obu jego stronach, od ul. Królewskiej i Wierzbowej.

Warszawa, Ogród Saski, 1900-1904. Źródło: Polona

Historyczna Oś Saska

Plan pierwszego oblicza Osi Saskiej przypominał dwa odwrócone wachlarze. Linia osi biegła od Krakowskiego Przedmieścia, kontynuując przez dzisiejszy pl. Piłsudskiego i historyczny Pałac Saski, aż po dzisiejsze Hale Mirowskie (dawne Koszary Mirowskie). Dziś o założeniu tym przypomina pamiątkowa płyta wyznaczającą początek osi. Ogród Saski to nie tylko zielona wyspa w sercu współczesnej Warszawy zapewniająca tlen, miłe oku widoki czy po prostu spokojne miejsce na chwilę wytchnienia – to także przestrzeń nierozerwalnie związana z historią stolicy. Niezwykle szykowny park, który stworzono dla króla Augusta II w stylu francuskim, został bowiem udostępniony mieszkańcom Warszawy już w 1727 roku. Tym samym ogród stał się pierwszym parkiem publicznym stolicy, a nawet całej Polski. To jednak nie jedyna jego palma pierwszeństwa: to także na tym terenie, w nieistniejącym już budynku Operalni, w 1765 roku, po raz pierwszy wystąpił polski profesjonalny zespół aktorski, dając początek współczesnemu Teatrowi Narodowemu. Wiek dziewiętnasty przyniósł istotne zmiany: po zniszczeniach okresu insurekcji kościuszkowskiej ogród odrodził się w nowej formie, porzucając geometryczny rygor na rzecz łagodniejszych kształtów parku angielskiego. Ten otwarty salon Warszawy w drugiej połowie wieku tętnił życiem – o tym, jak ważne dla socjety były spacery jego alejkami, wspominał choćby Bolesław Prus. Przychodzono tu także do wód mineralnych, odwiedzano kawiarnię, a także oglądano sztuki w Teatrze Letnim.

aktualności

Na metalowym ogrodzenia dwie plansze z nadrukowanymi wizualizacjami: po lewej okrągła sala z fotelami wokół, po prawej widok z lotu ptaka na odbudowany zespół Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. W tle za ogrodzeniem liściaste drzewa Ogrodu Saskiego w barwie żółtej i zielono-żółtej.

Wystawa: koncepcje odbudowy Pałacu Saskiego

Zakończony 12 października 2023 r. międzynarodowy konkurs architektoniczno-urbanistyczny zaowocował powstaniem pięciu koncepcji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Wszystkie prace laureatów – w tym zwycięską autorstwa WXCA Group sp. z o.o. – prezentujemy na wystawie w przestrzeni pl. Piłsudskiego. Wystawa prac konkursowych Wszystkich, którzy zastanawiają się, jak będzie wyglądał […]

Rusza Fototeka Pałacu Saskiego

Za nami szeroka analiza materiałów dotyczących Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w archiwach krajowych i zagranicznych. Wierzymy jednak, że kluczowe fotografie Pałacu Saskiego i jego okolic sprzed 1945 roku znajdują się w domowych zbiorach. Jeśli masz prywatne zdjęcia serca Warszawy, podziel się nimi i odbuduj z nami trzysta lat polskiej historii. […]

Pierwszy sezon ścieżki „Wokół piwnic Pałacu Saskiego” za nami

Wraz z pogarszającą się aurą i coraz krótszym dniem, zakończyła się w tym roku możliwość zwiedzania odsłoniętych fundamentów pierzei zachodniej pl. Piłsudskiego. W ciągu kilku miesięcy 2023 r. ścieżka edukacyjna „Wokół piwnic Pałacu Saskiego” przyciągnęła przeszło siedem tysięcy osób zainteresowanych historią tego miejsca i ciekawych rozwoju inwestycji odbudowy pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. […]

Konferencja „Między ortodoksją a kreacją” w SARP

Nadchodzi piętnasta edycja konferencji „Między ortodoksją a kreacją” – cyklicznego wydarzenia dla specjalistów zajmujących się konserwacją i architekturą. Miejscem tegorocznej edycji, która odbędzie się w dniach 22 i 23 listopada 2023 roku, będzie pawilon Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP przy ul. Foksal w Warszawie. Pojawi się również możliwość śledzenia konferencji online na stronie SARP. Częścią programu tego […]

Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu

11 listopada, czyli podczas Narodowego Święta Niepodległości, już po raz szósty odbył się Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu. W programie radosnego świętowania tej symbolicznej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości pojawiły się także akcenty związane z Pałacem Saskim, takie jak spacery historyczne, pokazy wirtualnej rzeczywistości oraz warsztaty dla dzieci, przygotowane m.in. w ramach współpracy z Akademią […]
Wizualizacja, widok z lotu ptaka na odbudowany Pałac Saski na tle placu Piłsudskiego w Warszawie. Na pierwszym planie drzewa Ogrodu Saskiego w jesiennej szacie, w tle widoczne również zabudowania miasta.

Jak będzie wyglądał Pałac Saski? Koncepcje konkursowe

Znamy już zwycięzcę międzynarodowego konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla inwestycji polegającej na odbudowie Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Przyjrzyjmy się bliżej koncepcji zwycięzcy – pracowni WXCA Group sp. z o.o. – pokazującej, jak będzie wyglądał Pałac Saski, ale i wszystkim pracom zgłoszonym do II […]
Wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” w Rawiczu

Wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” w Rawiczu

Wędrująca wystawa plenerowa „Przywracamy Serce Niepodległej” dotarła do kolejnej przystani. Po wcześniejszym przystanku w Radomiu, 17 października zawitała do Rawicza. Mieszkańcy i turyści mogą przespacerować się między jej tablicami wystawionymi na rynku miasta, przed siedzibą Muzeum Ziemi Rawickiej w barokowym ratuszu. Wystawa będzie dostępna dla wszystkich do 20 listopada. Trzystuletnia historia serca Warszawy Wystawa w […]

Skarby Pałacu Brühla – wystawa na placu Piłsudskiego

W przestrzeni placu Piłsudskiego przybyła nowa wystawa, czyli „Skarby Pałacu Brühla”. Po raz pierwszy warszawiacy i osoby odwiedzające stolicę mogą z bliska obejrzeć artefakty z wykopalisk archeologicznych na terenie dawnego Pałacu Brühla. W specjalnie zaaranżowanym pawilonie, w rogu wygrodzonego pod odbudowę pałaców Saskiego i Brühla terenu, wystawiono historyczne obiekty, takie jak częściowo zachowana rzeźba „Chwała” […]

Wyniki konkursu na odbudowę Pałacu Saskiego

12 października 2023 r. w samo południe ogłoszono wyniki konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla inwestycji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. W międzynarodowym konkursie udział wzięło jedenaście pracowni architektonicznych i konsorcjów. W drugim etapie pięć z nich przedstawiło swoje koncepcje architektoniczne, a dziś w […]

Konferencja „Obudować nieodbudowane” za nami

Odbudowa, rekonstrukcja zabytków i budowa obiektów w historyzującej formie to główne wątki, które przeplatały się w wystąpieniach naukowców podczas konferencji „Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań”. Jeden z paneli dyskusyjnych poświęcony był wartościom płynącym z odbudowy i odbudowie wartości, gdzie za przykład posłużyły Pałace Saski i Brühla. Wydarzenie odbyło się w […]