Pałac Saski w Centrum Praskim Koneser: fotoplastikon i spacery varsavianistyczne
Co może łączyć Pałac Saski z prawobrzeżną Warszawą? Po udziale w dzielnicowych wydarzeniach plenerowych na Bielanach, Mokotowie, Ursynowie, Żoliborzu oraz w Rembertowie i Włochach, czas przybliżyć losy Pałacu Saskiego mieszkańcom Pragi, a także wszystkim, którzy postanowili w te wakacje odwiedzić stolicę. W przestrzeni dziedzińca Centrum Praskiego Koneser do końca lata można odwiedzić fotoplastikon z archiwalnymi zdjęciami. Historyczną wystawę dodatkowo ożywi szereg bezpłatnych spacerów varsavianistycznych, których trasę wyznaczy „nowa Oś Saska”. To trakt, który – dzięki otwarciu kładki pieszo-rowerowej nad Wisłą – łączy budynek dawnej fabryki z pl. Piłsudskiego i Ogrodem Saskim.
Pałac Saski w fotoplastikonie
Fotoplastikon to przypominające wehikuł czasu urządzenie w formie małej, drewnianej rotundy z wizjerami do podglądania umieszczonych wewnątrz archiwalnych zdjęć. Zastosowana technika par stereoskopowych daje wrażenie trójwymiarowości, dzięki czemu dawne ujęcia nabierają życia. Pośród archiwalnych materiałów znajdują się fotografie przedstawiające odbudowywane przy pl. Piłsudskiego Pałace Saski i Brühla. Oprócz archiwaliów pokazujących Oś Saską, można także zobaczyć, jak dawniej wyglądał sam Koneser. Dodatkowo, pośród zdjęć znajdują się również krótkie animacje, które pozwalają poczuć klimat niegdysiejszej Warszawy.
Nowa Oś Saska – spacer łączący oba brzegi
Jeśli przedłużyć w stronę Wisły historyczną Oś Saską, dziś przecinającą Ogród Saski i docierającą do Traktu Królewskiego, powstaje nowa trasa, która prawie w linii prostej prowadzi przez wybudowaną w 2024 r. kładkę dla pieszych i rowerzystów. Kontynuując spacer na prawym brzegu królowej polskich rzek, zmierzając ulicami Okrzei i Ząbkowską dotrzemy w końcu do bram Centrum Praskiego Koneser, za którymi czeka na nas wspomniany fotoplastikon. Na taką właśnie trasę zaprasza Łukasz Ostoja-Kasprzycki, znany ze swoich kanałów w mediach społecznościowych i popularnej strony „PoWarszawsku”. Pierwszy spacer, pod hasłem „nowa Oś Saska”, poprowadzi już w niedzielę – 21 lipca 2024 r. – zaczynając w samo południe niecodzienną wyprawę pełną ciekawostek na temat Warszawy. Za punkt zbiórki posłuży fontanna w Ogrodzie Saskim. W następnych tygodniach odbędą się kolejne cztery spacery, każdy prowadzący tą samą trasą, lecz z inną opowieścią.
Fotoplastikon podczas Święta Ogrodu Saskiego
Po raz pierwszy Fotoplastikon z archiwalnymi zdjęciami Osi Saskiej pojawił się w okolicach pl. Piłsudskiego w 2022 roku, gdy można go było zobaczyć m.in. podczas pierwszej edycji Święta Ogrodu Saskiego. Wtedy to historyczne fotografie przybliżały nie tylko wygląd gmachów tworzących kompleks zachodniej pierzei placu. Można było również zobaczyć inne obiekty, których próżno dziś szukać w Warszawie. Na przykład, do takich budynków należał schowany pośród zieleni ogrodu Teatr Letni, którego scena gościła niegdyś takie gwiazdy, jak Helena Modrzejewska.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej – prace przygotowawcze.
