Kontrast
Czcionka
aktualności

Wernisaż wystawy „Przywracamy Serce Niepodległej” w Krakowie

11 sierpnia w Krakowie, na Dziedzińcu Bastionu pod Kopcem Kościuszki, miała miejsce inauguracja wystawy „Przywracamy Serce Niepodległej”. Wydarzenie było świetną okazją do pogłębienia wiedzy o losach Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla w oparciu o wątki poruszone przez znawców historii i architektury.

Plakat przedstawiający pomnika Księcia Józefa Poniatowskiego na koniu przed kolumnadą Pałacu Saskiego od strony placu. Na dole logotypy: Pałac Saski, Ośrodek Badań nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych oraz Komitet Kopca Kościuszki w Krakowie. Treść plakatu: [Wernisaż wystawy "Przywracamy serce Niepodległej" wraz z dyskusją o historii Pałacu Saskiego. 11.08.2022 godz. 16:00, Dziedziniec Bastionu pod Kopcem Kościuszki w Krakowie. Uczestnicy dyskusji: dr hab. prof. nadzw. Mieczysław Rokosz, prof. dr hab. Janusz Odziemkowski, dr hab. prof. UŁ Tadeusz Bernatowicz, prowadzenie: dr hab. prof. UAM Bartosz Korzeniewski. Wstęp wolny.]

W towarzyszącej wernisażowi dyskusji na temat dziejów tych dwóch budowli, będących świadkami jednych z najważniejszych zdarzeń w historii Rzeczpospolitej, udział wzięli:

- prof. dr hab. Janusz Józef Odziemkowski – historyk, profesor nauk humanistycznych, wykładowca Akademii Sztuki Wojennej i UKSW w Warszawie, specjalizuje się w historii powszechnej oraz historii Polski XIX i XX wieku, historii politycznej, tematyce społeczeństwa polskiego XIX stulecia, a także historii wojskowości i konfliktów zbrojnych,

- dr hab. Tadeusz Bernatowicz – profesor Uniwersytetu Łódzkiego, historyk sztuki, wykładowca akademicki, członek Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS, w swoich badaniach skupia się między innymi na zagadnieniach związanych z mecenatem magnackim XVI-XVIII wieku, architekturą Warszawy i Saksonii, czy też sztuką nowożytną na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego,

- dr hab. Mieczysław Rokosz – historyk, pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Komitetu Kopca Kościuszki, specjalista w dziedzinie geografii historycznej, działa na rzecz ochrony zabytków i przyrody.

Panel dyskusyjny poprowadził dr hab. Bartosz Korzeniewski, profesor UAM filozof i kulturoznawca zajmujący się między innymi zagadnieniem pamięci zbiorowej czy polityką historyczną Polski i Niemiec. Wydarzenie zorganizowano we współpracy z Ośrodkiem Badań nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych oraz Komitetem Kopca Kościuszki.

Wystawa tablic ekspozycyjnych z historycznymi zdjęciami oraz tekstami, na pierwszym planie tematyka rekonstrukcji i odbudów na świecie.
Wystawa "Przywracamy Serce Niepodległej". Fot. mat. własne

Architektura Pałacu Saskiego

Podczas dyskusji prof. Tadeusz Bernatowicz przedstawił architektoniczną historię Pałacu Saskiego, którego początki sięgają II połowy XVII wieku, gdy swoją rezydencję na tym terenie wzniósł Jan Andrzej Morsztyn. Od tego czasu budynek wielokrotnie zmieniał swoje funkcje oraz wygląd, aż w XVIII wieku stał się symbolem dziedzictwa architektonicznego i kulturalnego epoki saskiej. Profesor wskazał również przyczyny największej jego metamorfozy, czyli przebudowy barokowej rezydencji na klasycystyczny pałac z charakterystyczną kolumnadą, którą pamiętamy z przedwojennych fotografii. Potrzeba przekształcenia architektonicznego i urbanistycznego tej części Warszawy wynikała bowiem z jednej strony z konieczności połączenia ciągu komunikacyjnego między placem Saskim a Ogrodem Saskim, a z drugiej nadania odpowiedniej, monumentalnej oprawy już wówczas chyba najważniejszemu w mieście placowi.

Tajne biura

Dzieje Pałacu w okresie dwudziestolecia międzywojennego przybliżył uczestnikom wernisażu prof. Janusz Odziemkowski, który przypomniał, że budynek przejęto z rąk niemieckiego wojska już w pierwszych dniach listopada 1918 roku. Szybko podjęto decyzję, że swoją siedzibę będzie w nim miał Sztab Generalny Wojska Polskiego, a z czasem umiejscowiono tu też biura Oddziału II, czyli polskiego wywiadu. To właśnie w Pałacu Saskim pracowano nad bolszewickimi szyfrogramami, co miało nieoceniony wpływ na przebieg wojny polsko-bolszewickiej, a szczególnie Bitwy Warszawskiej. Tutaj też Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski po raz pierwszy złamali szyfr niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

Miejsce pamięci

Na aspekt obecności Pałacu Saskiego w pamięci zbiorowej polskiego społeczeństwa zwrócił uwagę prof. Bartosz Korzeniewski, który przypomniał o jego zasłużonych mieszkańcach – marszałku Józefie Piłsudskim oraz Fryderyku Chopinie. Prof. Mieczysław Rokosz skupił z kolei uwagę słuchaczy na Grobie Nieznanego Żołnierza – miejscu czci wszystkich bezimiennych żołnierzy poległych w imię ojczyzny. Zburzenie otaczającego go Pałacu uznał za przejaw barbarzyństwa w niszczeniu zabytków Warszawy i spuścizny dziejowej Polski. W opinii profesora odbudowa zachodniej pierzei Placu Piłsudskiego stanowić będzie domknięcie procesu odbudowy Warszawy.

Wystawę w Krakowie można było zobaczyć do 20 września, później odwiedziła ona także Poznań (wystawa na przed Urzędem Wojewódzkim w dniach 13.10-14.11.2022, dyskusja w Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim 13.10.2022) i Łódź (Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego, 15.11-16.12.2022). Kolejnym odsłonom również towarzyszyć będą eksperckie debaty, szczegóły wkrótce.

Aktualności

Otwarta konferencja „Echoes of Antiquity”

Już 15 czerwca 2023 roku rozpocznie się dwudniowa, międzynarodowa konferencja interdyscyplinarna pt. „Echoes of Antiquity” organizowana przez Uniwersytet Warszawski, Muzeum Łazienki Królewskie i Pałac Saski sp. z o.o. Dla osób zainteresowanych uczestnictwem w roli wolnych słuchaczy przewidziano dodatkowe miejsca podczas wydarzenia, które osoby spoza Warszawy będą mogły śledzić również online. Warto jedynie pamiętać, że konferencja będzie […]

Rozpoczęcie prac archeologicznych na terenie Pałacu Brühla

Po szeregu prac przygotowawczych nadszedł ważny moment nie tylko dla procesu odbudowy, ale i varsavianistów, historyków i miłośników historii Polski. Spółka Pałac Saski rozpoczyna bowiem pierwszy etap działań na terenie dawnego Pałacu Brühla, tym samym wykopaliska zostaną tu przeprowadzone po raz pierwszy od czasów oczyszczenia miejsca z gruzów drugiej wojny światowej. Choć trudno przewidzieć, jakie […]
przestrzeń wystawiennicza, na pierwszym planie po prawej popiersie Jerzego Ossolińskiego bokiem do obiektywu, w tle plansze informacyjne na zielonych ścianach

Pałac Brühla na wystawie „Jerzy Ossoliński – magnat z Sandomierza”

30 maja 2023 r. w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu odbył się wernisaż wystawy o tytule „Jerzy Ossoliński – magnat z Sandomierza”. Cześć ekspozycji, przygotowana przez spółkę Pałac Saski, poświęcona jest odbudowywanemu w Warszawie Pałacowi Brühla, który powstał w XVII wieku i znany był wówczas jako Pałac Ossolińskich od nazwiska swego pierwszego właściciela – Jerzego Ossolińskiego, […]
Uczestnicy 2. edycji Święta Ogrodu Saskiego na tle sceny z nazwą wydarzenia na zielonym banerze na górze sceny.

Święto Ogrodu Saskiego: najstarszy park publiczny w Polsce pełen muzyki i atrakcji retro

W ostatnią sobotę maja alejki warszawskiego Ogrodu Saskiego wypełnił klimat dwudziestolecia międzywojennego, czyli ostatnich chwil, w których można było w pełni cieszyć się Pałacami Saskim i Brühla. Uczestnicy 2. edycji Święta Ogrodu Saskiego próbowali swych sił na bicyklach, podziwiali przedmioty, którymi posługiwali się dawni szewcy, rymarze, fryzjerzy czy lekarze, a na koniec dali się ponieść […]

Program 2. edycji Święta Ogrodu Saskiego

Zapraszamy na 2. edycję Święta Ogrodu Saskiego w Warszawie w sobotę 27.05.2023 r. w godz. 10:00-20:30 – wstęp wolny. 10:00 – parada otwarcia Święta Ogrodu Saskiego – start przy SP nr 75 (ul. Niecała 14) 10:00 – 15:00 – NIEMAPA: tworzymy makietę Ogrodu Saskiego – warsztaty dla dzieci w wieku 5-12 lat, scena nad sadzawką […]

2. edycja Święta Ogrodu Saskiego już w sobotę

Już w sobotę 27 maja 2023 r. o godzinie 10:00 rusza druga edycja Święta Ogrodu Saskiego. W przeciągu całego dnia, w przestrzeni ogrodu ponownie zobaczymy przedwojenne stroje, zabytkowe auta i eksponaty oraz usłyszymy dawne przeboje w wykonaniu solistów jak i orkiestr dętych. Jak na wydarzenie rodzinne przystało, nie zabraknie także zabaw i warsztatów dla dzieci. […]

Międzynarodowa konferencja naukowa „Echoes of Antiquity”

Rozpoczęto przyjmowanie zgłoszeń na wystąpienia naukowe podczas międzynarodowej konferencji interdyscyplinarnej „Echoes of Antiquity” organizowanej przez Uniwersytet Warszawski, Muzeum Łazienki Królewskie i Pałac Saski sp. z o.o. Konferencja odbędzie się w dniach 15-16 czerwca 2023 r. w Warszawie i dotyczyć będzie recepcji antyku. To już druga edycja konferencji, której celem jest integracja środowiska badaczy tradycji antycznych […]

Publikacja ogłoszenia o konkursie na odbudowę Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej

27 marca 2023 r. opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (TED) ogłoszenie o konkursie architektoniczno-urbanistycznym na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla inwestycji polegającej na odbudowie Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Tym samym rozpoczął się etap kwalifikacyjny, do którego zgłaszać mogą się podmioty zainteresowane udziałem w konkursie. […]

Rusza konkurs architektoniczny na odbudowę Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej

Rozpoczyna się kolejny etap inwestycji odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego. 22 marca 2023 r. przesłane zostały do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (TED) materiały dotyczące konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12 w Warszawie. Po publikacji operator […]
Grafika z czterema postaciami wyciętymi z dawnych zdjęć i rycin, które wyłaniają się sponad kolumnady Pałacu Saskiego. Nad nimi napis odkryj Pałac Saski.

Strona „Odkryj Pałac Saski” nominowana do Mobile Trends Awards

Niezwykła historia Pałacu Saskiego przedstawiona w formie nowoczesnej opowieści multimedialnej otrzymała nominację w konkursie Mobile Trends Awards. Strona odkryjpalacsaski.pl została przygotowana przez Pałac Saski sp. z o.o. we współpracy z Polskim Radiem. Głos w tym prestiżowym konkursie można oddać do 16 lutego 2023 r. Dzieje Pałacu Saskiego w cyfrowej opowieści Historia Pałacu Saskiego została okrutnie […]