Kontrast
Czcionka
aktualności

Konferencja „Obudować nieodbudowane” za nami

Odbudowa, rekonstrukcja zabytków i budowa obiektów w historyzującej formie to główne wątki, które przeplatały się w wystąpieniach naukowców podczas konferencji „Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań”. Jeden z paneli dyskusyjnych poświęcony był wartościom płynącym z odbudowy i odbudowie wartości, gdzie za przykład posłużyły Pałace Saski i Brühla. Wydarzenie odbyło się w dniach 20-21 września 2023 r. w siedzibie Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Potrzeba odbudowy

Ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego to jeden z obszarów działalności człowieka, który w dzisiejszych czasach wydaje się oczywistą powinnością, której wypełnienie wymaga jednak sprostania wielu wyzwaniom. Szczególne zagrożenie stanowią katastrofy naturalne oraz konflikty zbrojne, prowadzące niejednokrotnie do poważnych lub całkowitych zniszczeń obiektów o wyjątkowej wartości, często istotnych dla historii lokalnej społeczności, narodu albo całej ludzkości. Wśród wspomnianych grup rodzi się wówczas chęć powrotu do stanu sprzed kataklizmu czy wojny i przywrócenia tego, co zostało utracone. Wynikająca z takich przesłanek decyzja o odbudowie niesie ze sobą potrzebę dyskusji w gronie specjalistów w dziedzinie m.in. architektury, sztuki i historii, których wiedza i doświadczenie zapewnią prawidłowe przeprowadzenie procesu odtworzenia zniszczonego obiektu. Taka dyskusja odbyła się także w związku z odbudową zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego w Warszawie, zniszczonej w czasie II wojny światowej, w znacznej mierze w wyniku przeprowadzonej przez Niemców celowej akcji wyburzania polskiej stolicy.

Prezes Jan Kowalski otwiera konferencję Odbudować nieodbudowane. W tle ekran z tytułem konferencji.
Prezes Pałac Saski sp. z o.o. Jan Edmund Kowalski na otwarciu konferencji „Odbudować nieodbudowane”, 2023. Fot. T. Tołłoczko

Międzynarodowa konferencja „Obudować nieodbudowane”

Podczas trwającej dwa dni konferencji, na którą można było się zarejestrować również w charakterze słuchacza, zapoznaliśmy się z wystąpieniami blisko 30 prelegentów. Pojawili się wśród nich przedstawiciele zarówno krajowych instytucji kultury oraz uczelni (m.in. Uniwersytet Gdański, Politechnika Łódzka, Instytut Sztuki PAN, Politechnika Warszawska, Muzeum Pałac Saski w Kutnie) jak i zagranicznych szkół wyższych (Narodowy Uniwersytet Gospodarki Miejskiej w Charkowie oraz Uniwersytet Wileński). Nie zabrakło również reprezentantów Rady m.st. Warszawy, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie, a także spółki Pałac Saski sp. z o.o. i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, które organizowały całe wydarzenie przy wsparciu Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) i Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków.

Uczestnicy konferencji Odbudować nieodbudowane w sali Akademii Sztuk Pięknych. Jedna z osób stoi z mikrofonem i zadaje pytanie podczas debaty.
Dyskusja podczas konferencji „Odbudować nieodbudowane”, 2023. Fot. T. Tołłoczko

Prelegenci w swych wystąpieniach zwracali uwagę na najnowsze metody rekonstrukcji, zagadnienia dotyczące odbudowy obiektów historycznych na terenach miejskich osiedli oraz zwracali uwagę na różnicę między architekturą historyczną i historyzującą. Oprócz klasycznych zdjęć obiektów architektonicznych, przedstawiających ich stan przed oraz po odbudowie czy rekonstrukcji, mieliśmy również okazję obcować ze współczesną sztuką użytkową podczas prelekcji poświęconej plakatom w służbie odbudowy polskich miast i zabytków. Nowoczesnym motywem charakteryzowało się również wystąpienie dotyczące synagogi w Mogielnicy, które dotyczyło kwestii cyfrowej rekonstrukcji utraconego dziedzictwa.

Prezes Robert Bernisz prowadzi prezentację na temat odbudowy Pałacu Saskiego. Za nim w tle, na ekranie, archiwalne zdjęcie Pałacu Bruhla. Na pierwszym tle rzędy słuchających.
Wystąpienie Roberta Bernisza, członka zarządu Pałac Saski sp. z o.o., 2023. Fot. T. Tołłoczko

Pałac Saski, Pałac Brühla

Jeden z paneli dyskusyjnych podczas pierwszego dnia konferencji dotyczył wartości płynących z przywrócenia zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego, czyli realizowanej obecnie inwestycji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej. W ramach tego panelu zarysowana została problematyka zarządzania procesem inwestycyjnym w kontekście odbudowy obiektu historycznego, a jej przykłady można było porównać na podstawie dwóch wystąpień dotyczących odbudowy dwóch różnych Pałaców Saskich: obecnie trwającej w Warszawie, oraz ukończonej kilka tygodniu temu w Kutnie. Paneliści przedstawili także zagadnienia związane z symboliką Grobu Nieznanego Żołnierza oraz partycypacją społeczną na przykładzie działalności stowarzyszenia Saski 2018. Mimo że do oddania odbudowanego Pałacu Saskiego do użytku potrzeba jeszcze trochę czasu (planowane zakończenie inwestycji w 2030 roku), to już w przerwach między kolejnymi panelami dyskusyjnymi konferencji jej uczestnicy mieli niecodzienną szansę zobaczyć odtworzony komputerowo gmach. Dzięki wyposażonym w technologię VR okularom każdy mógł na chwilę zasiąść na bryczce i okrążając plac Piłsudskiego podziwiać charakterystyczną kolumnadę Pałacu Saskiego w wirtualnej rzeczywistości.

Wszystkim obecnym dziękujemy za udział i zapraszamy do obejrzenia zdjęć z konferencji (Fot. T. Tołłoczko).

Plakat konferencji Odbudować Nieodbudowane przy wejściu do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Dr Piotr Stasiak, wicedyrektor Muzeum Pałac Saski w Kutnie prezentuje historyczny plan Pałacu Saskiego w Kutnie.
Paulina Filas-Zając prowadzi prelekcję podczas konferencji Odbudować odbudowane. W tle ekran ze zdjęciem i cytatem Jana Zachwatowicza.
Stanowisko z okularami z wirtualnej rzeczywistości podczas konferencji. Parę osób siedzi w obrotowych fotelach z okularami, a stojąca kobieta pomaga dopasować okulary.
Maria Wardzyńska prezentuje prezentację na temat odbudowy Pałacu Saskiego. W tle ekran ze zniszczeniami Grobu Nieznanego Żołnierza.
Dominik Kacper Płaza prowadzi prelekcję podczas konferencji Odbudować nieodbudowane. Obok niego ekran ze zdjęciem rekonstrukcji grodziska w Tumie.
Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki prowadzi prelekcję przed salą pełną słuchaczy. Na ekranie obok niego zdjęcie zamku Humbolt Forum w Berlinie.
Kustosz Bożena Pysiewicz prowadzi prelekcję o plakatach w służbie odbudowy polskich miast i zabytków.
Prelekcja podczas konferencji Odbudować nieodbudowane w Warszawie. Prelegentka odwrócona w stronę ekranu, na którym pokazano przykłady wykorzystania sztucznej inteligencji w architekturze.

aktualności

Broszura edukacyjna „Pałac Saski. Niezwykłe miejsce w niezwykłym mieście”

Do mazowieckich szkół dotarły już egzemplarze broszury edukacyjnej „Pałac Saski. Niezwykłe miejsce w niezwykłym mieście”. Przygotowany przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne materiał w przystępny i zwięzły sposób opisuje historię pałaców Saskiego i Brühla na tle historii Warszawy i kraju. Broszurę uzupełniają scenariusze lekcyjne, z których mogą skorzystać nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Kolorowa publikacja zawiera […]
Na metalowym ogrodzenia dwie plansze z nadrukowanymi wizualizacjami: po lewej okrągła sala z fotelami wokół, po prawej widok z lotu ptaka na odbudowany zespół Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. W tle za ogrodzeniem liściaste drzewa Ogrodu Saskiego w barwie żółtej i zielono-żółtej.

Wystawa: koncepcje odbudowy Pałacu Saskiego

Zakończony 12 października 2023 r. międzynarodowy konkurs architektoniczno-urbanistyczny zaowocował powstaniem pięciu koncepcji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Wszystkie prace laureatów – w tym zwycięską autorstwa WXCA Group sp. z o.o. – prezentujemy na wystawie w przestrzeni pl. Piłsudskiego. Wystawa prac konkursowych Wszystkich, którzy zastanawiają się, jak będzie wyglądał […]

Rusza Fototeka Pałacu Saskiego

Za nami szeroka analiza materiałów dotyczących Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w archiwach krajowych i zagranicznych. Wierzymy jednak, że kluczowe fotografie Pałacu Saskiego i jego okolic sprzed 1945 roku znajdują się w domowych zbiorach. Jeśli masz prywatne zdjęcia serca Warszawy, podziel się nimi i odbuduj z nami trzysta lat polskiej historii. […]

Pierwszy sezon ścieżki „Wokół piwnic Pałacu Saskiego” za nami

Wraz z pogarszającą się aurą i coraz krótszym dniem, zakończyła się w tym roku możliwość zwiedzania odsłoniętych fundamentów pierzei zachodniej pl. Piłsudskiego. W ciągu kilku miesięcy 2023 r. ścieżka edukacyjna „Wokół piwnic Pałacu Saskiego” przyciągnęła przeszło siedem tysięcy osób zainteresowanych historią tego miejsca i ciekawych rozwoju inwestycji odbudowy pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. […]

Konferencja „Między ortodoksją a kreacją” w SARP

Nadchodzi piętnasta edycja konferencji „Między ortodoksją a kreacją” – cyklicznego wydarzenia dla specjalistów zajmujących się konserwacją i architekturą. Miejscem tegorocznej edycji, która odbędzie się w dniach 22 i 23 listopada 2023 roku, będzie pawilon Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP przy ul. Foksal w Warszawie. Pojawi się również możliwość śledzenia konferencji online na stronie SARP. Częścią programu tego […]

Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu

11 listopada, czyli podczas Narodowego Święta Niepodległości, już po raz szósty odbył się Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu. W programie radosnego świętowania tej symbolicznej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości pojawiły się także akcenty związane z Pałacem Saskim, takie jak spacery historyczne, pokazy wirtualnej rzeczywistości oraz warsztaty dla dzieci, przygotowane m.in. w ramach współpracy z Akademią […]
Wizualizacja, widok z lotu ptaka na odbudowany Pałac Saski na tle placu Piłsudskiego w Warszawie. Na pierwszym planie drzewa Ogrodu Saskiego w jesiennej szacie, w tle widoczne również zabudowania miasta.

Jak będzie wyglądał Pałac Saski? Koncepcje konkursowe

Znamy już zwycięzcę międzynarodowego konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla inwestycji polegającej na odbudowie Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Przyjrzyjmy się bliżej koncepcji zwycięzcy – pracowni WXCA Group sp. z o.o. – pokazującej, jak będzie wyglądał Pałac Saski, ale i wszystkim pracom zgłoszonym do II […]
Wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” w Rawiczu

Wystawa „Przywracamy Serce Niepodległej” w Rawiczu

Wędrująca wystawa plenerowa „Przywracamy Serce Niepodległej” dotarła do kolejnej przystani. Po wcześniejszym przystanku w Radomiu, 17 października zawitała do Rawicza. Mieszkańcy i turyści mogą przespacerować się między jej tablicami wystawionymi na rynku miasta, przed siedzibą Muzeum Ziemi Rawickiej w barokowym ratuszu. Wystawa będzie dostępna dla wszystkich do 20 listopada. Trzystuletnia historia serca Warszawy Wystawa w […]

Skarby Pałacu Brühla – wystawa na placu Piłsudskiego

W przestrzeni placu Piłsudskiego przybyła nowa wystawa, czyli „Skarby Pałacu Brühla”. Po raz pierwszy warszawiacy i osoby odwiedzające stolicę mogą z bliska obejrzeć artefakty z wykopalisk archeologicznych na terenie dawnego Pałacu Brühla. W specjalnie zaaranżowanym pawilonie, w rogu wygrodzonego pod odbudowę pałaców Saskiego i Brühla terenu, wystawiono historyczne obiekty, takie jak częściowo zachowana rzeźba „Chwała” […]

Wyniki konkursu na odbudowę Pałacu Saskiego

12 października 2023 r. w samo południe ogłoszono wyniki konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej wraz z zagospodarowaniem terenu dla inwestycji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. W międzynarodowym konkursie udział wzięło jedenaście pracowni architektonicznych i konsorcjów. W drugim etapie pięć z nich przedstawiło swoje koncepcje architektoniczne, a dziś w […]