Fotoplastikon z historią Pałacu Saskiego znów na Pradze
Choć zakończył się już drugi sezon ścieżki edukacyjnej wokół piwnic Pałaców Saskiego, a w tym roku również i Brühla, wciąż pozostaje wiele innych możliwości poznania historii obu gmachów. Na przykład, osoby mieszkające na prawym brzegu Wisły może zainteresować fotoplastikon. Drewniane urządzenie rodem z początków fotografii, które w swoim wnętrzu skrywa archiwalne fotografie Warszawy, czeka na wszystkich na dziedzińcu Centrum Praskiego Koneser. Retro fotoplastikon będzie można odwiedzić na Pradze do końca maja 2025 r.
Historia Warszawy w fotoplastikonie
Fotoplastikon to przysadziste urządzenie przypominające z daleka okrągły, drewniany kiosk ze specjalnymi wizjerami wmontowanymi w ściany. Dzięki zastosowanej technice par stereoskopowych, po spojrzeniu przez okulary widz ma wrażenie oglądania trójwymiarowych obrazów zamiast zwykłych zdjęć.
Wśród materiałów, które można zobaczyć przez wizjer urządzenia, znajduje się szereg archiwalnych fotografii przedstawiających najciekawsze ujęcia Pałaców Saskiego i Brühla. Do tego niektóre ze zdjęć pokazują migawki z historii ich bezpośredniej okolicy – na przykład z uroczystości, które odbywały się w okresie międzywojennym na placu marsz. J. Piłsudskiego, zwanego do 1928 r. placem Saskim. Przedwojenny klimat stolicy przybliżają także krótkie animacje. Z kolei dla osób ciekawych historii miejsca, w którym obecnie stoi fotoplastikon, przygotowano także archiwalne zdjęcia samego Konesera.
Nowa Oś Saska
Fotoplastikon pełen fotografii Pałaców Saskiego i Brühla nie pojawił się na Pradze przypadkiem. Wręcz przeciwnie: retro urządzenie znalazło swoją tymczasową przystań w Koneserze, żeby zwrócić uwagę na coraz śmielej zarysowującą się nową oś urbanistyczną, która łączy oba warszawskie brzegi Wisły. Historyczna Oś Saska, której sercem był Pałac Saski, ciągnęła się od dzisiejszych Hal Mirowskich przez Ogród Saski po Krakowskie Przedmieście. Choć powojenne Osiedle Za Żelazną Bramą na zachodnim krańcu skróciło jej przebieg, to można stwierdzić, iż w tym roku druga strona osi zyskała nietypowe przedłużenie. Dzisiejsza „nowa Oś Saska” nie kończy się bowiem na Krakowskim Przedmieściu. Jeśli przedłużyć jej trasę ul. Karową i następnie przekroczyć Wisłę dzięki nowej kładce pieszo-rowerowej, można niemal w linii prostej dotrzeć ulicami Okrzei i Ząbkowskiej do bram Centrum Praskiego Koneser.
Żeby poznać uroki szlaku, którym biegnie nowa Oś Saska, można było nim przejść już wcześniej podczas cyklu spacerów miejskich. Bezpłatne, weekendowe spotkania, które prowadził znany ze strony „PoWarszawsku” Łukasz Ostoja-Kasprzycki wraz ze Sławomirem Kulińskim, rzecznikiem prasowym spółki, przybliżały różne aspekty historii tej części Warszawy. Wtedy także fotoplastikon zawitał do Centrum Praskiego Koneser po raz pierwszy, a dziś powrócił, by przezimować tu do końca maja 2025 r.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej – prace przygotowawcze.
