Kontrast
Czcionka
aktualności

Odtworzenie dekoracji rzeźbiarskich Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla we współpracy z uczelniami artystycznymi

W ramach inwestycji odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie odtworzone zostaną również zdobienia rzeźbiarskie tych historycznych budynków. Celem dochowania najwyższej dbałości o wierność odtworzonych dekoracji, 8 grudnia 2022 roku rektorzy polskich uczelni artystycznych oraz przedstawiciele Pałac Saski sp. z o.o. podpisali listy intencyjne o współpracy w tym zakresie.

Współpraca na rzecz odbudowy

Historyczne serce Warszawy ma bić na nowo dzięki restytucji Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej 6, 8 i 10/12 – inwestycji realizowanej na mocy ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku. Zgodnie z jej zapisami obiekty zostaną odbudowane według zewnętrznego kształtu architektonicznego, jaki posiadały w przeddzień wybuchu II wojny światowej, która położyła kres ich istnieniu. W trosce o jak najwierniejsze przywrócenie historycznego kształtu zabudowy zachodniej części placu Marszałka Józefa Piłsudskiego, spółka zajmująca się jej odbudową podejmuje wieloaspektową współpracę z uczelniami oraz innymi instytucjami. Jednym z obszarów owej współpracy jest odtworzenie dekoracji rzeźbiarskich wspomnianych budynków.

Pałac Brühlowski, fasada od ul. Fredry, 1920-1921. Fot. J. Bułhak, Polona

Płaskorzeźby i reliefowe plafony

Dekoracja rzeźbiarska Pałacu Brühla prezentowała oryginalnie najwyższą klasę artystyczną i nadawała barokowego charakteru założeniu. Elewacje Pałacu Brühla zdobiły w przyziemiu figury bóstw rzymskich autorstwa wybitnego francuskiego rzeźbiarza Pierre'a Coudray'a, zaś na bramie pałacowej stanęły rzeźby stanowiące alegorie Artes Liberales dłuta Jana Chryzostoma Redlera. Pod koniec lat 30. XX w. z inicjatywy Bohdana Pniewskiego fasadę wzbogaciły 4 popiersia projektu Franciszka Strynkiewicza. Całości dopełniały mięsiste płaskorzeźby z monumentalnym tympanonem i detalem zdobiącym okna i nisze. Nie mniej istotnym elementem przedwojennego programu rzeźbiarskiego były reliefowe plafony na ścianach Pałacu Saskiego flankujących Grób Nieznanego Żołnierza, według projektu Stanisława Kazimierza Ostrowskiego.

Wsparcie uczelni artystycznych

W siedzibie warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, zlokalizowanej w Pałacu Czapskich przy Krakowskim Przedmieściu, odbyło się dziś spotkanie rektorów aż 6 krajowych uczelni artystycznych oraz przedstawicieli Pałac Saski sp. z o.o. W trakcie wydarzenia rektorzy mieli okazję zapoznać się z dotychczasowymi działaniami spółki, a następnie podpisali listy intencyjne, deklarując wolę współpracy w zakresie odtworzenia rzeźbiarskich elementów budynków zachodniej pierzei placu Piłsudskiego. Do ASP w Warszawie, która swoje wsparcie formalnie zadeklarowała jeszcze w czerwcu br., dołączyły tym samym kolejne uczelnie artystyczne reprezentowane przez swych rektorów:

ASP w Krakowie – prof. Andrzej Bednarczyk,

ASP w Katowicach – prof. Grzegorz Hańderek,

ASP w Łodzi – dr Przemysław Wachowski,

ASP we Wrocławiu – prof. Wojciech Pukocz oraz

Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu – prof. Wojciech Hora.

Ze strony Pałac Saski sp. z o.o. swoje podpisy złożyli prezesi Jan Kowalski oraz Robert Bernisz. W spotkaniu wziął udział również Jarosław Wartak, dyrektor Departamentu Szkolnictwa Artystycznego MKiDN.

15 grudnia br. grono wspomnianych wyżej uczelni artystycznych, które zadeklarowały podjęcie współpracy przy odtworzeniu dekoracji rzeźbiarskich, powiększyło się o Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku. Swój podpis na liście intencyjnym złożył jej rektor prof. ASP dr hab. Krzysztof Polkowski.

Zdjęcie grupowe rektorów polskich uczelni artystycznych, przedstawicieli spółki Pałac Saski sp. z o.o. oraz dyrektora Departamentu Szkolnictwa Artystycznego MKiDN na tle ścianki z logotypami instytucji. Pięciu rektorów uczelni w rękach trzyma podpisane listy intencyjne.
Spotkanie rektorów uczelni artystycznych i prezesów Pałac Saski sp. z o.o., 8.12.2022 r. Fot. T. Tołłoczko

aktualności

Pałac Saski na Festiwalu Wspólna Niepodległa

11 listopada 1918 r. Polska odzyskała niepodległość, co przeszło wiek później świętujemy podczas pełnego muzyki i tańca Festiwalu Wspólna Niepodległa. Wzorem ostatnich 8 lat stołeczne Krakowskie Przedmieście w tym dniu wypełniają artyści: tancerze, muzycy i grupy rekonstrukcyjne. Nie zabraknie również kreatywnych warsztatów czy okazji do udziału w bezpłatnym spacerze z przewodnikiem. Z kolei na koniec […]

Silni dzięki wolności. Silni dzięki pamięci – 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie

Setna rocznica odsłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza w arkadach kolumnady Pałacu Saskiego to chwila, w której warto zwrócić swój wzrok w przeszłość. Na jakich fundamentach oparta jest nasza wolność? Kim byli ludzie, którym zawdzięczamy naszą niepodległość i luksus życia we własnym kraju? Właśnie wspólnej pamięci o bezimiennych bohaterach, dzięki którym możemy cieszyć się wolnością, poświęcona jest […]

Oryginalna dekoracja Grobu Nieznanego Żołnierza powróciła na pl. Piłsudskiego

Choć wydawać by się mogło, że dzieje Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie zostały dogłębnie zbadane, niedawno doszło do wyjątkowego odkrycia. W kwietniu 2025 r. odnalezione zostały dwie metalowe tarcze, które zdobiły kiedyś okratowanie pomnika. W toku prac okazało się, że jeden z elementów krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari jest oryginałem, który zdobił to miejsce już […]

Wystawa „Wspólne miejsce, wspólna pamięć. 100 lat Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie”

Sto lat temu odsłonięto jedno z najważniejszych miejsc pamięci w Polsce: Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Choć jego dzisiejszy kształt jest wszystkim dobrze znany, mało kto pamięta, jak wyglądał przed wojną, czyli w swojej pełnej formie w arkadach kolumnady Pałacu Saskiego. Osunęły się także w otchłań zapomnienia emocje, które towarzyszyły naszym przodkom w tym czasie. O […]

Wzrost społecznego poparcia dla odbudowy Pałacu Saskiego

Jak wynika z najnowszych badań opinii publicznej na temat odbudowy Pałacu Saskiego, inwestycja cieszy się coraz większym poparciem społecznym. Z końcem 2024 r. dane wykazały już pięciokrotną przewagę liczby zwolenników nad przeciwnikami przedsięwzięcia. Odbudowy oczekuje ponad połowa ankietowanych Polaków (55%), co wpisuje się w europejski trend wzrostu zainteresowania architekturą historyczną i odbudową dziedzictwa. Jednocześnie wyraźny […]

Próbki piaskowca na terenie odbudowy Pałacu Saskiego

Rozpoczynają się obserwacje próbnych płyt kamiennych w związku z odbudową Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej. 20 fragmentów piaskowca wydobytego z kilku polskich kamieniołomów, m.in. z okolic Szydłowca oraz z Dolnego Śląska, trafiło na warszawski pl. Piłsudskiego. Regularny monitoring pozwoli dostrzec zmiany właściwości kamienia poddanego wpływowi warunków atmosferycznych bezpośrednio w miejscu, w […]

29. Międzynarodowe Biennale Plakatu – wystawa na pl. Piłsudskiego

Już po raz drugi ogrodzenie terenu odbudowy zespołu Pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej stanie się galerią sztuki plakatu. Wystawę plenerową „Quo Vadis”, czyli wybrane prace artystów biorących udział w 29. edycji Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie, można oglądać na pl. Piłsudskiego od 5 lipca 2025 r. do końca wakacji. Światowe święto […]

Nowy katalog dzieł z archiwów w Dreźnie: Pałac Saski na dawnych rysunkach

„Wspólne dziedzictwo polsko-saskie” to opracowany naukowo zbiór powstałych w okresie panowania dynastii saskiej ponad 1100 rysunków architektonicznych, które dziś znajdują się w drezdeńskich archiwach. Wzbogaconą o zbiór esejów publikację pod redakcją profesorów Jakuba Sity oraz Pawła Migasiewicza wydano m.in dzięki współpracy Instytutu Sztuki PAN, Zamku Królewskiego w Warszawie, Instytutu Polonika oraz spółki Pałac Saski. Premiera […]

298. urodziny Ogrodu Saskiego

Ostatni dzień maja przyniósł największą dotąd edycję Święta Ogrodu Saskiego. Blisko 80 tysięcy warszawiaków i turystów wzięło udział w czwartej odsłonie całodziennego wydarzenia retro, którego program w 2025 r. wzbogaciły liczne atrakcje nowych partnerów. Dzięki temu, oprócz zastępów muzyków, rekonstruktorów okresu międzywojennego, pasjonatów bicykli i automobili czy specjalistów od pokazów VR, uczestnicy mogli liczyć na specjalną, […]