15 grudnia 2022 roku w Muzeum Etnograficznym w Warszawie odbyło się otwarte spotkanie na temat gospodarki zielenią w okresie odbudowy zachodniej pierzei placu Piłsudskiego. Uczestnicy zapoznali się z koncepcją ochrony i rozwoju zielonej infrastruktury. Zakłada ona przesunięcia i przesadzenia drzew i krzewów rosnących w miejscu, w którym do czasu II wojny światowej stał kompleks pałaców Saskiego i Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej.

Dyskusja na temat zieleni

Podczas otwartego spotkania na temat ochrony zieleni przy odbudowie Pałacu Saskiego, ekspert dendrologii dr hab. Ewa Zaraś-Januszkiewicz oraz prezes Pałac Saski sp. z o.o. ds. realizacji inwestycji Robert Bernisz przedstawili plany dotyczące ochrony drzew kolidujących z realizowaną inwestycją. Ich rozszerzeniem jest koncepcja „Zielonej Osi Saskiej” – propozycja współpracy z władzami miejskimi przy kompleksowej rewitalizacji Ogrodu Saskiego, aby przywrócić jego dawny blask. Do dyskusji na temat gospodarki zielenią włączyli się również biorący udział w spotkaniu – odpowiedzi na ich pytania udzielili prelegenci.

Zielone standardy inwestycji odbudowy

Zgodnie z zapisami ustawy z 11 sierpnia 2021 roku rozpoczęto inwestycję odbudowy jednych z najsłynniejszych warszawskich zabytków architektonicznych – Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz trzech kamienic przy ul. Królewskiej 6, 8 i 10/12. Rozdzielały one przestrzeń dzisiejszego placu Piłsudskiego od Ogrodu Saskiego, na którego obszarze znajdują się obecnie drzewa i krzewy wyrosłe w miejscu zniszczonych i zburzonych w czasie wojny gmachów. Stan ten wymaga od spółki Pałac Saski sp. z o.o. objęcia zastanej zieleni szczególną troską, w związku z czym podjęto działania zmierzające do ochrony możliwie jak największej ilości drzew i krzewów.

W ramach nawiązanej już w czerwcu br. współpracy ze Szkołą Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie uformowano zespół ekspertów, w skład którego weszli dendrolodzy i arboryści, a jego pracom przewodzi dr hab. Ewa Zaraś-Januszkiewicz, adiunkt Katedry Ochrony Środowiska i Dendrologii SGGW. Ponadto deklarację współpracy podpisały też organizacje zajmujące się tematyką zieleni, w tym: Polskie Towarzystwo Chirurgów Drzew, Agencja Promocji Zieleni oraz Międzynarodowe Towarzystwo Uprawy i Ochrony Drzew.

Przesadzenia, przesunięcia i nasadzenia kompensacyjne

Zespół ekspertów ds. zieleni opracował wnikliwą ekspertyzę dotyczącą stanu znajdujących się w Ogrodzie Saskim drzew i krzewów, z której wynika, że większość z nich uda się przesunąć w głąb miejskiego parku (10 drzew), przesadzić w inne miejsca (67 drzew i 8 grup krzewów) oraz przystosować do zmian (40 drzew). Przygotowania do przesadzenia i przesunięcia drzew zajmą kilkanaście miesięcy i będą prowadzone w dużej mierze ręcznie. W tym czasie drzewa będą szkółkowane, ich korony poddane zostaną kształtowaniu, a rozwój ich systemu korzeniowego będzie stymulowany dzięki specjalistycznym zabiegom ogrodniczym. Usunięte zostaną wyłącznie egzemplarze zaklasyfikowane jako chore, bezpośrednio zagrażające bezpieczeństwu odwiedzających Ogród Saski, bądź wrastające w zabytkowe fundamenty. W tej grupie znalazło się 56 drzew i 10 krzewów na terenie przyszłych wykopalisk archeologicznych. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 27 kwietnia 2001 roku, za usunięte drzewa wykonane zostaną nasadzenia kompensacyjne, aby wyrównać straty dla środowiska.