For English, see: link

Mamy przyjemność zaprosić do udziału w międzynarodowej, interdyscyplinarnej konferencji naukowej „Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań”. Wydarzenie, które odbędzie się w dniach 20 i 21 września 2023 roku w Warszawie, przygotowuje spółka Pałac Saski wraz z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, zaś partnerami konferencji są Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP i Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków.

Tematyka konferencji koncentruje się wokół wątków odbudowy i rekonstrukcji obiektów o znaczeniu historycznym. W obliczu wielu dramatycznych wydarzeń XX wieku, społeczność międzynarodowa stanęła przed wyzwaniami związanymi z ochroną światowego dziedzictwa materialnego i niematerialnego. W tym czasie, szczególnie w wyniku konfliktów zbrojnych, utracony został cały szereg obiektów o wyjątkowym znaczeniu zarówno dla lokalnych wspólnot, jak i ogółu ludzkości.

Decyzje o odbudowie podejmowano zarówno bezpośrednio po powstaniu zniszczeń i zakończeniu działań zbrojnych, jak miało to miejsce choćby w przypadku odbudowy Starego Miasta w Warszawie, jak i po upływie dekad, gdzie za przykład posłużyć może oddany do użytku w 2020 roku zamek w Berlinie. Dziś w ten nurt wpisuje się również odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i trzech kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie - obiektów, które tworzyły zachodnią pierzeję dzisiejszego pl. marsz. Józefa Piłsudskiego, a które celowo zniszczono w czasie II wojny światowej.

Zagadnienia te wydają się wyjątkowo aktualne w kontekście zniszczeń zabytkowych obiektów, których świadkami jesteśmy obecnie. Prowadzona przez Rosję wojna przeciwko Ukrainie to przede wszystkim straty ludzkie, ale także świadome niszczenie dziedzictwa, które jest dla społeczeństwa istotnym spoiwem, nośnikiem historii i tożsamości.

Międzynarodowa konferencja „Odbudować nieodbudowane” to okazja do dyskusji nad problematyką związaną z odbudową obiektów zabytkowych czy też obiektów, które projektuje się w historycznej formie. Z tematyką tą wiążą się zarówno wyzwania konserwatorskie, jak i architektoniczne czy urbanistyczne. Warto postawić także pytanie o wartości płynące z podejmowanych inicjatyw przywracania zniszczonych obiektów - nie tylko w Polsce, ale przede wszystkim na świecie - oraz pochylić się nad wyzwaniem, jakim są projekty wpisujące historyczną zabudowę we współczesną tkankę miejską przy jednoczesnym poszanowaniu tożsamości kulturowej i historycznej mieszkańców.

W ramach konferencji planowane są następujące obszary tematyczne:

- Pałac Saski, Pałac Brühla – wartości odbudowy i odbudowa wartości: prowadzona w Warszawie inwestycja jest największym w Polsce na przestrzeni kilkudziesięciu lat projektem odbudowy. Panel dyskusyjny pozwoli zidentyfikować szanse i wyzwania, jakie stoją przed projektem. Szczególne miejsce może zająć w dyskusji analiza wpływu odbudowy na najbliższe otoczenie, miasto, a być może także na kraj z ekonomicznego, społecznego czy kulturowego punktu widzenia. Warto też przyjrzeć się historycznym aspektom odbudowy zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego – przywrócenia obiektów związanych z wydarzeniami istotnymi dla losów państwa polskiego w okresie międzywojennym.  

- Architektura historyczna we współczesnej urbanistyce: problematyka korelacji zabudowy historycznej ze współczesną zabudową miast i potrzebami społeczeństwa. W ramach panelu proponujemy pochylenie się nad szansami i zagrożeniami stojącymi przed realizacją rekonstrukcji i odbudowy we współczesnej tkance miejskiej. Czy architektura historyczna i historyzująca może spełniać aktualne potrzeby społeczne i funkcjonalne oraz bez uszczerbku sprostać normom budowlanym? Przykłady odbudowy i rekonstrukcji obiektów historycznych w ostatnich latach – dobre praktyki.

- Tradycyjne rzemiosła a współczesne odbudowy: wykorzystanie tradycyjnych technik we współczesnych realizacjach architektonicznych. Jak zaangażować rzemieślników? Czy projekty odbudowy i rekonstrukcji historycznych budynków są szansą dla przetrwania zanikających rzemiosł? Jakie techniki konserwatorskie i rzemieślnicze mają zastosowanie przy rekonstrukcji i odbudowie?

- Funkcje i społeczny odbiór odbudowanych obiektów: jaki wpływ na lokalną społeczność mają realizowane projekty odbudowy historycznych gmachów? Prezentacja przykładów form partycypacji społecznej w odbudowach. Jak funkcje historycznych obiektów mogą wpływać na ich odbiór przez społeczność? Czy projekty odbudowy i rekonstrukcji mogą w dłuższej perspektywie pozytywnie oddziaływać na otoczenie?

Wydarzenie ma charakter otwarty i skierowane jest do specjalistów zainteresowanych zakresem tematycznym konferencji, reprezentujących różne dziedziny nauki. Przewidywana jest publikacja pokonferencyjna.

Termin nadsyłania zgłoszeń minął 26 lipca 2023 r.

Komitet organizacyjny konferencji zastrzega sobie prawo do wyboru nadesłanych zgłoszeń, a zakwalifikowani prelegenci otrzymają informację o uczestnictwie do 15 sierpnia 2023 r.

Rada Naukowa Konferencji: dr Izabela Bogucka, prof. dr hab. Wojciech Fałkowski, prof. dr hab. Jakub Lewicki, prof. dr hab. Błażej Ostoja Lniski, dr Jarosław Sellin, dr hab. inż. arch. Anna Wierzbicka, prof. PW, dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. UKSW.

Kontakt: konferencja@palacsaski.pl

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej – prace przygotowawcze.